dinsdag, juli 11, 2006

Westerbork

Dat viel me toch zo tegen van die Bolle. Had ik helemaal niet van hem verwacht. Vreemd toch. We hadden een hardstikke mooie wandeling gemaakt. Van Grollo (langs het borstbeeld van Cuby, jeweetwel, van de Blizzards) en door de bossen van Hooghalen en Westerbork. Prachtig mooie, warme zomerzonkleuren door de takken en de bladeren. Zoete houtgeuren gemengd met de reuk van wilde kruiden. Zelfs die Bolle liep te snuffelen. Wandeling uit een boekje. Toen we in de buurt van Westerbork kwamen zagen we de steen met het gedicht van de achttien doden erin gebeiteld. 'Een cel is maar twee meter breed......' van Jan Campert. Heeft die Bolle helemaal uit z'n hoofd staan opzeggen. Was wel een plechtig moment, al zegt die oorlog mij natuurlijk niet zoveel. Foto rechtsboven. Op klikken om te vergroten. Daarna nog een keer rechtsonder op het kruis. Toen kwamen we door het bos van de toekomst. Allemaal jonge boompjes door kinderen geplant met hun namen en een wens voor de toekomst op een wit bordje ernaast. Hardstikke leuk en het leukste van dat bos van de toekomst...... honden lopen er los. Maar toen we bij het gedenkteken van het kamp kwamen, de samengeknoopte rails, floot die Bolle mij ineens terug en deed me aan de lijn. Er liep een groep oudere mensen omheen. Misschien wel Joodse overlevenden, zei die Bolle, ze zijn er oud genoeg voor. Laten wij maar doorlopen. Nee nee, ik trok aan de lijn, ik wil er naar toe. Daarvoor zijn we hier. Zachtjes trok die Bolle me terug. Meestal doet'ie dat met een harde ruk, luisteren. Maar nu ging hij voor me op z'n hurken zitten. Bewakingshonden, lieve Yka, hebben daar niet zo'n prettige rol gespeeld. En jij en zij kunnen daar niets aan doen, maar voor die mensen kan dat beeld een afschuwelijke herinnering zijn. Daarom. Hij kroelde in m'n nek en we liepen door. Toen merkte ik wat gemengde gevoelens zijn. Werd in Norg, toen we met Harmanna boodschappen gingen doen, weer helemaal goed gemaakt. Die Bolle ging even kijken in het kerkje uit 1200 en Harmmana en ik bleven buiten wachten. En toen riepen de dames die daar stonden dat wij ook gerust mochten binnenkomen. Kijk, zo hoort het. O ja, midden onder is weer de Jufferen. Met een glas wijn op de voorgrond. Tuurlijk, van die Bolle. En dat was zijn eerste niet en zijn laatste niet. Morgen meer .........